Ενότητα 2 Γλώσσα Θεωρία "Κατοικία" Αριθμητικά Επίθετα

Τάξη: ΣΤ' Δημοτικού
Ενότητα: 2. Κατοικία
Θεωρία:Αριθμητικά Επίθετα

Αριθμητικά επίθετα είναι τα επίθετα που φανερώνουν αριθμούς. Τα χρησιμοποιούμε για να δείξουμε ποσότητα, σειρά, ή για να δηλώσουμε από πόσα μέρη αποτελείται κάτι, πόσες φορές μεγαλύτερο είναι από κάτι άλλο.

Τα αριθμητικά επίθετα χωρίζονται σε:

    Απόλυτα αριθμητικά: φανερώνουν ορισμένο αριθμό από πρόσωπα, ζώα, πράγματα. Τα χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ποσότητα, χρόνο, απόσταση, μέγεθος.

πχ. ένας άνθρωπος, τέσσερα άλογα, έξι καρέκλες

    Τακτικά αριθμητικά: δηλώνουν τη θέση που παίρνει κάποιος ή κάτι σε μια σειρά.

πχ. πρώτος, δεύτερος, τρίτος

Έχουν τρία γένη και λήγουν σε –(τ)ος, -(τ)η, -(τ)ο εκτός από τα: δεύτερος, έβδομος και όγδοος.

    Πολλαπλασιαστικά: φανερώνουν από πόσα μέρη αποτελείται κάτι.

 Λήγουν σε –πλός, -πλη, πλο και έχουν τρία γένη.

πχ. απλός, διπλός, τριπλός

    Αναλογικά: δηλώνουν πόσες φορές μεγαλύτερο είναι κάτι.

Λήγουν σε –πλάσιος, -πλάσια, -πλάσιο.

πχ. διπλάσιος, τριπλάσιος

Ορθογραφικοί κανόνες

•     Τα αριθμητικά επίθετα από το 11 έως το 19 γράφονται με μια λέξη.

πχ. δεκατρία, δεκαεννιά

•     Τα αριθμητικά επίθετα από το 21 και μετά γράφονται σε χωριστές λέξεις.

πχ. είκοσι ένα, τριάντα δύο

•     Οι αριθμοί εννέα/εννιά και εννιακόσια γράφονται με δυο νν, ενώ οι αριθμοί ενενήντα και ένατος γράφονται με ένα ν

• Τα τακτικά αριθμητικά από το δέκατος τρίτος και μετά γράφονται ως ξεχωριστές λέξεις.Πχ. δέκατος τρίτος,εικοστός πέμπτος.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

ΑΠΟΛΥΤΑ	ΤΑΚΤΙΚΑ	ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ	ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ
Ένας, μία, ένα	Πρώτος	Απλός	-
Δύο	Δεύτερος	Διπλός	Διπλάσιος
Τρεις, τρία	Τρίτος	Τριπλός	Τριπλάσιος
Τέσσερις	Τέταρτος	Τετραπλός	Τετραπλάσιος
Πέντε	Πέμπτος	Πενταπλός	Πενταπλάσιος
Έξι	Έκτος	Εξαπλός	Εξαπλάσιος
Δέκα	Δέκατος	Δεκαπλός	Δεκαπλάσιος
Δώδεκα	Δωδέκατος	Δωδεκαπλός	Δωδεκαπλάσιος
Είκοσι	Εικοστός	Εικοσαπλός	Εικοσαπλάσιος
Εβδομήντα	Εβδομηκο-στός	Εβδομηνταπλός	Εβδομηνταπλάσιος

 

ΠΩΣ ΚΛΙΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

•       Πώς κλίνονται τα απόλυτα αριθμητικά

Τα περισσότερα απόλυτα αριθμητικά δεν κλίνονται εκτός από τα παρακάτω:

·         Κλίνονται οι αριθμοί: ένας-μια-ένα, τρεις-τρεις-τρία και τέσσερις-τέσσερις-τέσσερα (η κλίση τους βρίσκεται στους παρακάτω πίνακες)

·         Επίσης κλίνονται οι αριθμοί που δηλώνουν εκατοντάδες από το 200 και πάνω (πχ. διακόσιοι-διακόσιες-διακόσια, τριακόσιοι-τριακόσιες-τριακόσια κοκ.).

·         Ακόμα κλίνεται το εκατομμύριο και το δισεκατομμύριο, που είναι ουδέτερα ουσιαστικά.

π.χ. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι

·         Το αριθμητικό επίθετο ένας, μια, ένα κλίνεται μόνο στον ενικό.

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	ένας	μία, μια	ένα
Γεν.	ενός	μιας	ενός
Αιτ.	ένα(ν)	μία, μια	ένα

·         Το αριθμητικό επίθετο τρεις, τρεις, τρία κλίνεται μόνο στον πληθυντικό.

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	τρεις	τρεις	τρία
Γεν.	τριών	τριών	τριών
Αιτ.	τρεις	τρεις	τρία

·         Το αριθμητικό επίθετο τρεις, τρεις, τρία κλίνεται μόνο στον πληθυντικό.

	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	τέσσερις	τέσσερις	τέσσερα
Γεν.	τεσσάρων	τεσσάρων	τεσσάρων
Αιτ.	τέσσερις	τέσσερις	τέσσερα

   

•       Πώς κλίνονται τα τακτικά αριθμητικά

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	ο πρώτος	η πρώτη	το πρώτο
Γεν.	του πρώτου	της πρώτης	του πρώτου
Αιτ.	τον πρώτο	την πρώτη	το πρώτο
Κλητ.	-      πρώτε	-      πρώτη	-      πρώτο

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	οι πρώτοι	οι πρώτες	τα πρώτα
Γεν.	των πρώτων	των πρώτων	των πρώτων
Αιτ.	τους πρώτους	τις πρώτες	τα πρώτα
Κλητ.	-      πρώτοι	-      πρώτες	-      πρώτα

•       Πώς κλίνονται τα πολλαπλασιαστικά

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	ο απλός	η απλή	το απλό
Γεν.	του απλού	της απλής	του απλού
Αιτ.	τον απλό	την απλή	το απλό
Κλητ.	-      απλέ	-      απλή	-      απλό

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	οι απλοί	οι απλές	τα απλά
Γεν.	των απλών	των απλών	των απλών
Αιτ.	τους απλούς	τις απλές	τα απλά
Κλητ.	-      απλοί	-      απλές	-      απλά

•       Πώς κλίνονται τα αναλογικά

Ενικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	ο διπλάσιος	η διπλάσια	το διπλάσιο
Γεν.	του διπλάσιου	της διπλάσιας	του διπλάσιου
Αιτ.	τον διπλάσιο	τη διπλάσια	το διπλάσιο
Κλητ.	-      διπλάσιε	-      διπλάσια	-      διπλάσιο

Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομ.	οι διπλάσιοι	οι διπλάσιες	τα διπλάσια
Γεν.	των διπλάσιων	των διπλάσιων	των διπλάσιων
Αιτ.	τους διπλάσιους	τις διπλάσιες	τα διπλάσια
Κλητ.	-      διπλάσιοι	-      διπλάσιες	-      διπλάσια

Από την Γραμματική του σχολικού βιβλίου