Ε΄ Δημοτικού Γλώσσα Ενότητα 6: "Οι φίλοι μας, οι φίλες μας" Γραμματική-Συντακτικό Τελικές και Αποτελεσματικές προτάσεις

 Ενότητα 6: Οι φίλοι μας, οι φίλες μας

Τελικές και Αποτελεσματικές ή Συμπερασματικές προτάσεις

Τελικές προτάσεις: είναι οι προτάσεις που δείχνουν για ποιο σκοπό (τέλος= σκοπός) γίνεται κάτι. Είναι δευτερεύουσες/εξαρτημένες.

Εισάγονται με: να, για να

Πχ. Θα μαζέψω χρήματα, για να αγοράσω ένα ποδήλατο.

Οι τελικές προτάσεις συχνά συνδυάζονται με ρήματα κίνησης (πχ. τρέχω, έρχομαι, φεύγω, βιάζομαι κα.)

Πχ. Τρέχω να προλάβω το λεωφορείο. (Στη θέση του «να» μπορούμε να βάλουμε «για να»)

Προσοχή: Να μην μπερδεύουμε τις τελικές προτάσεις με τις βουλητικές. Και οι τελικές και οι βουλητικές προτάσεις εισάγονται με το «να». Πρέπει να θυμόμαστε, για να τις ξεχωρίζουμε, ότι μια πρόταση είναι τελική, όταν μπορούμε στη θέση του «να», να βάλουμε το «για να».

Πχ. Έρχομαι να σε δω. (Η πρόταση είναι τελική, γιατί μπορούμε να πούμε «Έρχομαι, για να σε δω.»)

Αλλά: Θέλω να σε δω. (Η πρόταση είναι βουλητική, γιατί δεν μπορούμε στη θέση του «να», να βάλουμε το «για να». Δηλαδή δεν έχει νόημα να πούμε «Θέλω για να σε δω»).

Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις: είναι οι προτάσεις που δείχνουν το αποτέλεσμα της πράξης, το οποίο δηλώνει η κύρια πρόταση. Είναι δευτερεύουσες/εξαρτημένες.

Εισάγονται με: ώστε, που

Πχ. Θα συνεργαστούμε, ώστε να τελειώσουμε γρηγορότερα την εργασία.

       Τρέξαμε τόσο πολύ, που κουραστήκαμε.

 

Άσκηση στην οποία συνδέουμε δυο προτάσεις και εντοπίζουμε αν η εξαρτημένη/δευτερεύουσα πρόταση είναι τελική ή αποτελεσματική – συμπερασματική.

Ψάχνουμε αν η εξαρτημένη/δευτερεύουσα πρόταση δηλώνει σκοπό (τότε είναι τελική) ή αποτέλεσμα – συμπέρασμα (τότε είναι αποτελεσματική - συμπερασματική).

Παραδείγματα

·       Έτρεξα και σήκωσα το τηλέφωνο.

Σκέφτομαι ότι έτρεξα με σκοπό να σηκώσω το τηλέφωνο. Άρα η εξαρτημένη/δευτερεύουσα πρόταση είναι τελική, οπότε χρησιμοποιώ το «για να» ή «να».

Έτρεξα για να σηκώσω το τηλέφωνο.

·       Λέει πάντα την αλήθεια και τον εκτιμούν όλοι.

Σκέφτομαι ότι λέει πάντα την αλήθεια με αποτέλεσμα να τον εκτιμούν όλοι. Άρα η εξαρτημένη/δευτερεύουσα πρόταση είναι αποτελεσματική, οπότε χρησιμοποιώ το «ώστε».

Λέει πάντα την αλήθεια, ώστε τον εκτιμούν όλοι.