Τα πάθη των φωνηέντων (έκθλιψη, αφαίρεση, αποκοπή)

 Πάθη φωνηέντων (έκθλιψη, αφαίρεση, αποκοπή)

·       Έκθλιψη: Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν μερικές φορές χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης.  

πχ. θα αρχίσω → θ’ αρχίσω

 

Όταν παθαίνει έκθλιψη ο σύνδεσμος «και» γράφεται «κι». Δηλαδή όταν μετά τον σύνδεσμο «και» ακολουθεί λέξη που αρχίζει από φωνήεν, το «και» θα γίνει «κι».

πχ.             και άλλη → κι άλλη (χωρίς απόστροφο)

Προσοχή:  για αυτό → γι’ αυτό (με απόστροφο)

 

Όταν παθαίνει έκθλιψη το επίρρημα «μέσα» γράφεται «μέσ’». Δηλαδή όταν μετά το επίρρημα «μέσα» ακολουθεί λέξη που αρχίζει από φωνήεν, το «μέσα» θα γίνει «μέσ’».

πχ. μέσα από → μεσ’ από

 

·       Αφαίρεση: Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν μερικές φορές χάνεται το αρχικό φωνήεν της δεύτερης λέξης.

πχ. τα έφερε → τα ‘φερε

 

·       Αποκοπή: Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από σύμφωνο, μερικές φορές χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης.

πχ. κόψε το → κόψ’ το

 

Όταν παθαίνει αποκοπή το επίρρημα «μέσα» γράφεται «μες». Δηλαδή όταν μετά το επίρρημα «μέσα» ακολουθεί λέξη που αρχίζει από σύμφωνο, το «μέσα» θα γίνει «μες».

πχ. μέσα στο μαγαζί → μες στο μαγαζί

 

Παραδείγματα

Έκθλιψη	Αφαίρεση	Αποκοπή
μέσα από → μεσ’ από	να είσαι → να ‘σαι	μέσα στην τάξη → μες στην τάξη
και άλλη → κι άλλη	να ήξερα → να ‘ξερα	μέσα στο σπίτι → μες στο σπίτι
και εκείνος → κι εκείνος	να έχουν → να ‘χουν	από τον κόσμο →  απ’ τον κόσμο
και εσένα → κι εσένα	το ένα → το ‘να	κόψε το → κόψ’ το
και αφού → κι αφού	το έμαθες → το ‘μαθες	κάνε το → κάν’ το
για αυτό →  γι’ αυτό	το έδωσε → το ‘δωσε	λύσε το → λύσ’ το
για άλλη → γι’ άλλη	το έχω → το ΄χω	φέρε την → φερ’ την
θα αρχίσω → θ’ αρχίσω	το είπα → το ‘πα	πάρε τα → πάρ’ τα
θα ανεβώ →  θ’ ανεβώ	τα έφερε → τα ‘φερε	δώσε τα → δώσ’ τα
με έδιωξε → μ’ έδιωξε	με έφερε → με ‘φερε	στείλε τα → στείλ’ τα
το ονειρεύτηκα → τ’ ονειρεύτηκα	μου έδωσε → μου ‘δωσε	βάλε τα → βαλ’ τα
τα αγαπώ → τ’ αγαπώ	μου αρέσει → μ’ αρέσει	δώσε του → δώσ’ του
του ουρανού → τ’ ουρανού	μου έφερε → μου ‘φερε	δείξε τους → δείξ’ τους
το όνειρο → τ’ όνειρο	σου έστειλε → σου ‘στειλε
τα αστέρια → τ’ αστέρια	του έπεσε → του ‘πεσε
το άλογο → τ’ άλογο	θα έχει → θα ‘χει
με ακούς → μ’ ακούς	θα έρθουν → θα ‘ρθουν
σε όλα → σ’ όλα	θα είμαστε → θα ‘μαστε
σε αυτόν → σ’ αυτόν	θα ήθελα → θα ‘θελα
από εδώ → απ’ εδώ	που είχε → που ‘χε
από όπου → απ’ όπου	πού είναι → πού ‘ναι
από όλους → απ’ όλους