Απλές και σύνθετες προτάσεις Δ΄ Δημοτικού Γλώσσα Ενότητα 4: Εμένα με νοιάζει Γραμματική-Συντακτικό

 Απλές και σύνθετες προτάσεις

Απλή είναι η πρόταση που έχει:

·       μόνο ένα ρήμα (Ρ).
πχ. Λύνω.

·       ένα ρήμα και το υποκείμενό του (Υ-Ρ).

πχ. Ο μαθητής λύνει.

·       ένα ρήμα, το υποκείμενό του και το αντικείμενό του (Υ-Ρ-Α).

πχ. Ο μαθητής λύνει την άσκηση. 

·       ένα ρήμα, το υποκείμενό του και το κατηγορούμενο (Υ-Ρ-Κ).

πχ. Ο μαθητής είναι έξυπνος.

 

Σύνθετη είναι η πρόταση που έχει ένα ρήμα και περισσότερα από ένα υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμενα, τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα ή συνδέονται με τον σύνδεσμο «και».

Παραδείγματα με σύνθετες προτάσεις

·       Υποκείμενα (Για να βρούμε τα υποκείμενα ρωτάμε «ποιος» ή «ποιοι».)

Η μπανάνα και το μήλο είναι φρούτα. (Η πρόταση έχει δυο υποκείμενα που συνδέονται με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «η μπανάνα» και «το μήλο».)

Ο Μάρτιος, ο Απρίλιος και ο Μάιος είναι μήνες. (Η πρόταση έχει τρία υποκείμενα που συνδέονται με κόμμα και με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «ο Μάρτιος», «ο Απρίλιος» και «ο Μάιος».)

·       Αντικείμενα (Για να βρούμε τα αντικείμενα ρωτάμε «τι».)

Η γιαγιά αγόρασε φρούτα και λαχανικά. (Η πρόταση έχει δυο αντικείμενα που συνδέονται με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «φρούτα» και «λαχανικά».)

Ο παππούς έφαγε αμύγδαλα, φουντούκια και φιστίκια. (Η πρόταση έχει τρία αντικείμενα που συνδέονται με κόμμα και με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «αμύγδαλα», «φουντούκια» και «φιστίκια».)

·  Κατηγορούμενα (Το κατηγορούμενο αποδίδει μια ιδιότητα στο υποκείμενο. Για να βρούμε τα κατηγορούμενα στην πρόταση, πρέπει να υπάρχουν συνδετικά ρήματα. Συνδετικά ρήματα: είμαι, φαίνομαι, γίνομαι κα.)

Ο μαθητής είναι έξυπνος και ευγενικός. (Η πρόταση έχει δυο κατηγορούμενα που συνδέονται με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «έξυπνος» και «ευγενικός».)

Η μαθήτρια είναι επιμελής, συνεπής και πρόθυμη. (Η πρόταση έχει τρία κατηγορούμενα που συνδέονται με κόμμα και με τον σύνδεσμο «και». Αυτά είναι «επιμελής», «συνεπής» και «πρόθυμη».)