Οι εγκλίσεις του ρήματος (Οριστική, Υποτακτική, Προστακτική)

 Οι εγκλίσεις του ρήματος

Οι εγκλίσεις του ρήματος είναι τρεις: α) Οριστική, β) Υποτακτική και γ) Προστακτική.

Οριστική: Τη χρησιμοποιούμε για να δείξουμε ότι κάτι είναι βέβαιο ή πραγματικό.

Υποτακτική: Τη χρησιμοποιούμε για να δείξουμε κάτι που επιθυμούμε ή περιμένουμε να γίνει.

Προστακτική: Τη χρησιμοποιούμε για να παρακαλέσουμε, να προτρέψουμε ή να διατάξουμε κάποιον να κάνει κάτι.

Για να δώσουμε οδηγίες, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τις τρεις εγκλίσεις.

Με την οριστική περιγράφουμε σε κάποιον τι να κάνει.

πχ. Περπατάμε στο πεζοδρόμιο.

Με την υποτακτική συμβουλεύουμε κάποιον τι να κάνει ή τι να μην κάνει.

πχ. Να περπατάς στο πεζοδρόμιο.

 

Με την προστακτική δίνουμε σε κάποιον μια εντολή ή του ζητάμε να κάνει κάτι.

Οι οδηγίες είναι υποχρεωτικές.

 

πχ. Περπάτα στο πεζοδρόμιο.

 

Σχηματισμός Υποτακτικής Ενεστώτα

 

Για να χρησιμοποιηθεί η Υποτακτική Ενεστώτα χρησιμοποιούμε το ρήμα όπως το έχουμε κλίνει στην Οριστική Ενεστώτα και βάζουμε μπροστά το «να».

 

Σχηματισμός Προστακτικής Ενεστώτα

 

Οι καταλήξεις των ρημάτων στην Προστακτική Ενεστώτα είναι

·       -ε στο β΄ ενικό πρόσωπο (εσύ) πχ. δένε

·       -ετε στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο (εσείς) πχ. δένετε

Όμως τα ρήματα που τελειώνουν σε -άω (πχ. σταματάω), έχουν άλλες καταλήξεις. Αυτές οι καταλήξεις είναι:

·       -α στο β΄ ενικό πρόσωπο (εσύ) πχ. σταμάτα

·       -άτε στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο (εσείς) πχ. σταματάτε

 

Άρνηση σε κάθε έγκλιση

·       Οριστική: Για την άρνηση χρησιμοποιούμε το «δεν».

πχ. Δεν πετώ

·       Υποτακτική: Για την άρνηση χρησιμοποιούμε το «μη(ν)».

πχ. Να μην πετάς

·       Προστακτική: Για την άρνηση χρησιμοποιούμε το «μη(ν)».

πχ. Μην πετάς

 

 

 

Κλίση των ρημάτων στον Ενεστώτα και στις τρεις εγκλίσεις.

Διαβάζω

Ενεργητική φωνή
Ενεστώτας
	Οριστική	Υποτακτική	Προστακτική
Εγώ (α΄ ενικό)	διαβάζω	να διαβάζω	-
Εσύ (β΄ ενικό)	διαβάζεις	να διαβάζεις	διάβαζε
Αυτός (γ΄ ενικό)	διαβάζει	να διαβάζει	-
Εμείς (α΄ πληθυντικό)	διαβάζουμε	να διαβάζουμε	-
Εσείς (β΄ πληθυντικό)	διαβάζετε	να διαβάζετε	διαβάζετε
Αυτοί (γ΄ πληθυντικό)	διαβάζουν	να διαβάζουν	-

 

Δένω

Ενεργητική φωνή
Ενεστώτας
	Οριστική	Υποτακτική	Προστακτική
Εγώ (α΄ ενικό)	δένω	να δένω	-
Εσύ (β΄ ενικό)	δένεις	να δένεις	δένε
Αυτός (γ΄ ενικό)	δένει	να δένει	-
Εμείς (α΄ πληθυντικό)	δένουμε	να δένουμε	-
Εσείς (β΄ πληθυντικό)	δένετε	να δένετε	δένετε
Αυτοί (γ΄ πληθυντικό)	δένουν	να δένουν	-

 

Διασχίζω

Ενεργητική φωνή
Ενεστώτας
	Οριστική	Υποτακτική	Προστακτική
Εγώ (α΄ ενικό)	διασχίζω	να διασχίζω	-
Εσύ (β΄ ενικό)	διασχίζεις	να διασχίζεις	διάσχιζε
Αυτός (γ΄ ενικό)	διασχίζει	να διασχίζει	-
Εμείς (α΄ πληθυντικό)	διασχίζουμε	να διασχίζουμε	-
Εσείς (β΄ πληθυντικό)	διασχίζετε	να διασχίζετε	διασχίζετε
Αυτοί (γ΄ πληθυντικό)	διασχίζουν	να διασχίζουν	-

 

Σταματάω-σταματώ

Ενεργητική φωνή
Ενεστώτας
	Οριστική	Υποτακτική	Προστακτική
Εγώ (α΄ εν.)	σταματάω-σταματώ	να σταματάω-σταματώ	-
Εσύ (β΄ εν.)	σταματάς	να σταματάς	σταμάτα
Αυτός (γ΄ εν.)	σταματάει-σταματά	να σταματάει-σταματά	-
Εμείς (α΄ πληθ.)	σταματάμε	να σταματάμε	-
Εσείς (β΄ πληθ.)	σταματάτε	να σταματάτε	σταματάτε
Αυτοί (γ΄ πληθ.)	σταματούν	να σταματούν	-

 

Παραδείγματα

·       Φοράμε ζώνη. (Οριστική)

Να φοράτε ζώνη. (Υποτακτική)

Φοράτε ζώνη (Προστακτική)

 

·       Να περνάς από τη διάβαση. (Υποτακτική)

Πέρνα από τη διάβαση. (Προστακτική)

Περνάμε από τη διάβαση. (Οριστική)

 

·       Σταμάτα στη διασταύρωση. (Προστακτική)

Να σταματάς στη διασταύρωση. (Υποτακτική)

Σταματάμε στη διασταύρωση. (Οριστική)