Ε΄ Δημοτικού Γλώσσα Ενότητα 7: Η Μουσική Γραμματική-Συντακτικό Θηλυκά ουσιαστικά σε -ια και -εια

 

Ενότητα 7

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ια και -εια

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ιά

·       Τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε – ιά (καταχρηστικός δίφθογγος, προφέρεται σαν μια συλλαβή).

πχ. λεμονιά

Εξαίρεση: τα θηλυκά σε -ειά που προέρχονται από ρήματα σε -εύω.

πχ. γιατρεύω → γιατρειά, παντρεύω → παντρειά

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ιά (τονίζονται στη λήγουσα) και παράγονται από τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ.

πχ. βραδύς → βραδιά

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ια

·       Τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε - ια και έχουν καταχρηστικό δίφθογγο στη λήγουσα (προφέρεται σαν μια συλλαβή).

πχ. γκρίνια, συμπόνια

Εξαίρεση: φτώχεια

·       Τα θηλυκά ουσιαστικά σε -τρια που παράγονται από αρσενικά ουσιαστικά που λήγουν σε -της.

πχ. αθλητής → αθλήτρια

 

Θηλυκά ουσιαστικά σε -ία

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ία και προέρχονται από αρσενικά ουσιαστικά ή επίθετα σε -ος.

πχ. αρχηγός → αρχηγία, σοφός → σοφία

Εξαίρεση: έφηβος → εφηβεία

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ία και παράγονται από ρήματα α΄ συζυγίας σε -άζω.

πχ. δοκιμάζω → δοκιμασία

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ία και παράγονται από ρήματα (β΄ συζυγίας) που τελειώνουν σε -ώ (με τόνο).

πχ. κοινωνώ → κοινωνία, επιθυμώ → επιθυμία

·       Τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν -λογία.

πχ. φιλολογία

Θηλυκά ουσιαστικά σε -εια

Θηλυκά ουσιαστικά σε -εια σχηματίζονται από:

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -εια και προέρχονται από ρήματα σε -ευω.

πχ. παιδεύω → παιδεία

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -εια και παράγονται από ρήματα (β΄ συζυγίας) που τελειώνουν σε -ώ (με τόνο)

πχ. βοηθώ → βοήθεια

Εξαιρέσεις: αγνοώ → άγνοια, εννοώ → έννοια, μετανοώ → μετάνοια, παρανοώ → παράνοια

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -εια (τονίζονται στην προπαραλήγουσα) και παράγονται από τα επίθετα σε
-ης, -ης, -ες.

πχ. αληθής → αλήθεια

·       Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -εία (τονίζονται στην παραλήγουσα) και παράγονται από τα επίθετα σε
-ύς, -εία, -ύ.

πχ. ευθύς → ευθεία

 

-ια	-εια
Κοινωνία (κοινωνώ)	Γοητεία (γοητεύω)
Επιθυμία (επιθυμώ)	Μαντεία (μαντεύω)
Αδικία (αδικώ)	Ληστεία (ληστεύω)
Οδηγία (οδηγώ)	Παιδεία (παιδεύω)
Ομιλία (ομιλώ)	Λατρεία (λατρεύω)
Κυκλοφορία (κυκλοφορώ)	Θεραπεία (θεραπεύω)
Προσδοκία (προσδοκώ)	Συνοδεία (συνοδεύω)
Επικοινωνία (επικοινωνώ)	Αλιεία (αλιεύω)
Ζήλια (από το αρχαίο ελληνικό ρήμα ζηλῶ)	Φυτεία (φυτεύω)
Ιστορία (ιστορώ)	Διάρκεια (διαρκής)
Απεργία (απεργώ)	Συνέχεια (συνεχής)
Συνομιλία (συνομιλώ)	Επιμέλεια (επιμελής)
Δοξολογία (δοξολογώ)	Ευσέβεια (ευσεβής)
Λαλιά (λαλώ)	Ερμηνεία (ερμηνεύω)
Αντλία (αντλώ)	Προμήθεια (προμηθεύω)
Τσιμπιά (τσιμπώ)	Νηστεία (νηστεύω)
Μιλιά (μιλώ)	Ενέργεια (ενεργώ)
Δοκιμασία (δοκιμάζω)	Δουλειά (δουλεύω)
Εικασία (εικάζω)	Πολιτεία (από το αρχαίο ελληνικό πολιτεύω)
Βραδιά (βραδύς)	Μαγεία (μαγεύω)
Ευφυία (ευφυής)	Παντρειά (παντρεύω)
Γειτονιά	Γιατρειά (γιατρεύω)
Παραξενιά	Μαθητεία (μαθητεύω)
Ελιά	Βασιλεία (βασιλεία)
Μηλιά	Βοήθεια (βοηθώ)
Αθλήτρια (αθλητής)	Ωφέλεια (ωφελώ)
Φοιτήτρια (φοιτητής)	Προσπάθεια (προσπαθώ)
Γυμνάστρια (γυμναστής)	Καλλιέργεια (καλλιεργώ)
Καθηγήτρια (καθηγητής)	Αλήθεια (αληθής)
Αεροπορία (αεροπόρος)	Ασθένεια (ασθενής)
Αρχηγία (αρχηγός)	Αμέλεια (αμελής)
Σοφία (σοφός)	Ευγένεια (ευγενής)
Δυσκολία (δύσκολος)	Ασφάλεια (ασφαλής)
Ευκολία (εύκολος)	Συνήθεια (συνήθης)
Ηρεμία (ήρεμος)	Αγένεια (αγενής)
Προεδρία (πρόεδρος)	Αφέλεια (αφελής)
Παραξενιά (παράξενος)	Απάθεια (απαθής)
Ομορφιά (όμορφος)	Διαφάνεια (διαφανής)
Πονηριά (πονηρός)	Συνέπεια (συνεπής)
Δειλία (δειλός)	Πολυτέλεια (πολυτελής)
Βιομηχανία (βιομήχανος)	Υγεία (υγιής)
Φιλολογία	Ευθεία (ευθύς)
Θεολογία	Οξεία (οξύς)
Φορολογία	Πλατεία (πλατύς)