Ε΄ Δημοτικού Γλώσσα Ενότητα 9: Βιβλία-Βιβλιοθήκες Γραμματική-Συντακτικό Ονοματικές και Ρηματικές φράσεις

νότητα 9: Βιβλία – Βιβλιοθήκες

Ονοματικές και Ρηματικές φράσεις

Οι ονοματικές φράσεις έχουν ως βάση τους ονόματα (πχ. ουσιαστικό).

πχ. Η ρύπανση της θάλασσας. (Είναι ονοματική φράση γιατί αποτελείται από ονόματα και δεν υπάρχει κανένα ρήμα)

     Η αλλαγή της σελίδας. (Είναι ονοματική φράση γιατί αποτελείται από ονόματα και δεν υπάρχει κανένα ρήμα)

Για να μετατρέψουμε τις παραπάνω ονοματικές φράσεις σε ρηματικές:

1.     μετατρέπουμε το ουσιαστικό σε ρήμα.

2.     μετατρέπουμε τη γενική σε ονομαστική (λειτουργεί η λέξη ως υποκείμενο) ή σε αντικείμενο (λειτουργεί η λέξη ως αντικείμενο)

Άρα, προκύπτουν οι παρακάτω ρηματικές φράσεις:

Ρυπαίνεται η θάλασσα. (Το ουσιαστικό «ρύπανση» μετατρέπεται στο ρήμα «ρυπαίνεται» και η γενική μετατρέπεται σε ονομαστική και γίνεται «η θάλασσα».)

Αλλάζει τη σελίδα. (Το ουσιαστικό «αλλαγή» μετατρέπεται στο ρήμα «αλλάζει» και η γενική μετατρέπεται σε αιτιατική και γίνεται «τη σελίδα».)

 

 

Οι ρηματικές φράσεις περιλαμβάνουν το ρήμα και στοιχεία που το συμπληρώνουν (πχ. αντικείμενο).

πχ. Εκδίδεται το βιβλίο. (Είναι ρηματική φράση γιατί η λέξη «εκδίδεται» είναι ρήμα.)

Για να μετατρέψουμε την παραπάνω ρηματική φράση σε ονοματική:

1.     μετατρέπουμε το ρήμα σε ουσιαστικό.

2.     μετατρέπουμε την ονομαστική ή την αιτιατική σε γενική

Άρα, προκύπτει η παρακάτω ονοματική φράση:

Η έκδοση του βιβλίου. (Το ρήμα «εκδίδεται» μετατρέπεται σε ουσιαστικό «έκδοση» και το ουσιαστικό «το βιβλίο» από ονομαστική σε γενική και γίνεται «του βιβλίου».)

 

Προσοχή στα ρήματα με πρόθεση για τον σχηματισμό του αορίστου.

πχ. Συγγραφή του βιβλίου από τον συγγραφέα. (Είναι ονοματική φράση γιατί η λέξη «συγγραφή» είναι ουσιαστικό.)

Για να μετατρέψουμε την παραπάνω ονοματική φράση σε ρηματική, μετατρέπουμε το ουσιαστικό σε ρήμα. Δηλαδή, από το ουσιαστικό «συγγραφή» προκύπτει το ρήμα «συγγράφω» στον ενεστώτα και «συνέγραψα» στον αόριστο. Επίσης, μετατρέπουμε τη γενική του ουσιαστικού σε αιτιατική και γίνεται «το βιβλίο». Άρα, η ρηματική φράση γίνεται ως εξής:

Ο συγγραφέας συνέγραψε το βιβλίο.

Ρήμα	Ουσιαστικό
Δημοσιεύω	Δημοσίευση
Εκδίδω	Έκδοση
Παρουσιάζω	Παρουσίαση
Γεννώ	Γέννηση
Παίζω	Παίξιμο
Πλένω	Πλύσιμο
Γράφω	Γράψιμο
Κατεδαφίζω	Κατεδάφιση
Εφαρμόζω	Εφαρμογή
Πέφτω	Πτώση
Υποδέχομαι	Υποδοχή
Ανεβαίνω	Άνοδος
Απαγορεύεται	Απαγόρευση
Προσφέρω	Προσφορά
Εισάγω	Εισαγωγή
Συνεργάζομαι	Συνεργασία
Περιγράφω	Περιγραφή
Τακτοποιώ	Τακτοποίηση
Αυξάνω	Αύξηση
Καλλιεργώ	Καλλιέργεια
Δουλεύω	Δουλειά
Επιστρέφω	Επιστροφή
Εντοπίζω	Εντοπισμός
Κηρύσσω	Κήρυξη
Ανακαλύπτω	Ανακάλυψη
Δημιουργώ	Δημιουργία
Καταστρέφω	Καταστροφή
Λύνω	Λύση/λύσιμο
Επιθυμώ	Επιθυμία
Ασχολούμαι	Ασχολία
Νηστεύω	νηστεία
Νοθεύω	Νοθεία
Περιοδεύω	Περιοδεία
Λήγω	Λήξη
Καταργώ	Κατάργηση
Πραγματοποιώ	Πραγματοποίηση
Μειώνω	Μείωση
Παραβιάζω	Παραβίαση
Ιδρύω	Ίδρυση
Βομβαρδίζω	Βομβαρδισμός
Πλέκω	Πλέξιμο
Επιλέγω	Επιλογή
Τιμωρώ	Τιμωρία
Αποβάλλω	Αποβολή
Αναγνωρίζω	Αναγνώριση
Αναμένω	Αναμονή
Ανταλλάζω	Ανταλλαγή
Φροντίζω	Φροντίδα
Νικώ	Νίκη
Υπόσχομαι	Υπόσχεση
Σκαλίζω	Σκάλισμα
Απογειώνω	Απογείωση
Μεταφέρω	Μεταφορά
Αξιοποιώ	Αξιοποίηση
Παραιτούμαι	Παραίτηση
Καταβάλλω	Καταβολή
Εξαφανίζω	Εξαφάνιση
Διοργανώνω	Διοργάνωση
Προπονούμαι	Προπόνηση
Παρατείνω	Παράταση
Κόβω	Κοπή/κόψιμο
Πλημμυρίζω	Πλημμύρα
Ανοίγω	Άνοιγμα
Πληρώνω	Πληρωμή
Μιλώ	Ομιλία
Κουρεύω	Κούρεμα
Αγοράζω	Αγορά
Αναχωρώ	Αναχώρηση
Εκδηλώνω	Εκδήλωση
Ολοκληρώνω	Ολοκλήρωση